SUSUNAN CORAK KAIN BATIK

Terdapat pelbagai jenis batik iaitu Batik Blok atau Terap, Batik Canting dan Batik Skrin (Perbadanan Kemajuan Kraftangan Malaysia, 2009). Batik mempunyai keistimewaannya yang tersendiri darisegi nilai budaya, motif, reka corak dan fungsi. Dalam hal ini Asharil Suhardi Abdullah menjelaskan dalam Majalah Dewan Budaya keluaran Julai 2004 bahawa:

“Istimewanya seni batik kerana batik merupakan salah satu seni tradisi budaya yang lahir dan berkembang di kepulauan Melayu serta berkaitan dengan pakaian para penduduknya. Motif yang sering menghiasi ruang badan sesebuah kain sarung sudah semestinya motif-motif etnik. Setiap daerah yang menghasilkan batik sabagai bahan keperluan harian pastinya mempunyai motif-motif etnik yang perlu diangkat dan dikembangkan agar ia kekal dan diketahui oleh setiap generasi baru. Batik tradisional ini mempunyai makna simbolik yang tinggi dan penggunaannya didasarkan pada status sosial pemakai dalam masyarakat daerah tertentu.” 

Motif Batik

Bentuk-bentuk motif batik dihasilkan dalam dua bentuk utama iaitu Motif Organik dan Motif Geometrik. Motif Organik berunsurkan alam semulajadi seperti awan larat, tumbuh-tumbuhan, bunga-bungaan, dan haiwan (Perpustakaan Negara Malaysia, 2000). Inspirasi Motif-motif dalam rekaan batik diinspirasikan daripada alam semula jadi yang berhubung kait dengan kehidupan seharian. Pereka-pereka batik menggubah bentuk-bentuk flora, fauna, abstrak dan geometri menjadi reka corak batik yang indah dan menarik (Perbadanan Kemajuan Kraftangan Malaysia, 2009). Dengan penggunaan motif-motif etnik yang terdiri daripada imej-imej flora seperti motif pucuk rebung, bunga cempaka, bunga airmata kasih manakala motif fauna seperti motif kala jengking, motif rama-rama, motif burung merak dan juga motif ayam. Namun begitu, motif-motif fauna ini telah diubahsuai mengikut daya kreativiti masyarakat dahulu lakaran yang dihasilkan tidak menyerupai bentuk yang sebenar, kerana menghormati ajaran agama Islam (D’zul Haimi Md.Zain, 1984). Antara motif yang paling popular digunakan dalam penghasilan batik ialah motif pucuk rebung, bunga ketola, bunga cempaka, bunga kiambang dan motif-motif ringkas seperti titik, bentuk empat persegi dan bulat (Zailani Yaacob & Azimah A. Samah, 2004). 

Susunan Corak Batik
Susunan dan reka corak motif disesuaikan mengikut reka letak dan kedudukannya pada kain. Antara susunan reka corak motif yang digunakan ialah Corak Berdiri, Corak Jalur, Corak Catur, Corak Ulangan Bersilang, Corak Tapak Dam, Corak Kisi-kisi, Corak Melintang, Corak Menyeruluh, Corak Serong, Corak Ulangan Batu Bata dan Corak Tompok-tompok Bertabur (Zailani Yaacob & Azimah A. Samah, 2004).

 Bahagian Batik

Bahagian kain batik terdiri daripada Kepala Kain, Pengapit Kepala Kian, Badan Kain dan Kaki Kain. Bahagian badan kain selalunya dihiasi dengan motif penuh seperti bunga tunggal yang membantuk corak, pohonan bunga dan motif lain yang lebih bebas. Motif-motif ini sering disatukan bentuknya dengan bahagian lain badan kain dengan motif sepeti keluk berbunga, keluk berlingkar, lengkungan separuh bulat dan motif pinggir awan. Untuk bahagian kepala kain, pilihan utama ialah motif pucuk rebung (Zailani Yaacob & Azimah A. Samah, 2004).